Gastvrijheid

Eigen verhaal

Het gezin waar ik uit kom is heel gastvrij. Omdat mijn ouders een bedrijf aan huis hadden kwamen er vaak mensen over de vloer. Daarnaast waren mijn ouders ook gastvrij naar allerlei andere mensen toe dus kregen wij vaak visite. Onverwachts, verwacht en in allerlei soorten en maten 🙂 Ik groeide er dus mee op en ik vond dat prima. Ik ervoer het nooit als een belemmering. Nu ik zelf een gezin heb, doe ik hetzelfde en toch ook een tikkeltje anders. 

Ik heb ontdekt dat mijn thuis ook mijn oase is. Mijn plek waar ik tot rust kom. Een veilige haven. En niet meer voor mij alleen. Ook voor mijn man en zes kinderen. 

Als ik nu weekend of avond bezoekjes plan moet ik het eerst afstemmen met mijn man. De vrijdagavond is onze vaste gezinsavond en zondagavond onze date-night. 

Ik ben dus gastvrij, maar wel met mijn eigen gestelde grenzen. 

Als er spontaan bezoek komt op vrijdag of zondagavond is dat uiteraard prima, maar gebeurt dit te vaak dan stel ik een grens. Mijn gezin is mijn allereerste prioriteit en daar geef ik het liefst een volle tank liefde en energie aan en geen uitgeputte, lege tank.  

Iedere dag sta ik iets voor 6 uur op om de dag in alle rust te beginnen met God. Omdat tijd kostbaar is en ik het goed wil indelen, wil ik allereerst mijn dag aan Hem geven. Ik weet dat dit allemaal perfect klinkt, maar omdat ik vaak vol ideeën zit en van spontane acties houd gaat het niet allemaal zo volmaakt als ik zou willen. 

Ik plan snel teveel en raak dan leeg en uitgeput. Mijn man zegt dan ook regelmatig tegen anderen: zij is het gaspedaal, ik ben de rem. 

Waar zou ik zijn zonder hem 🙂 Dus dankzij mijn man en … een rijke schat aan ervaringen leer ik steeds beter om vrije dagen en avonden in te plannen. Zodat ik er ook helemaal kan zijn voor mijn bezoek en niet half aanwezig ben door een vol hoofd.

Wat zegt de Bijbel over gastvrijheid?

De meest bekende Bijbeltekst over gastvrijheid staat in Hebreeën 13:2: ‘vergeet de gastvrijheid niet, want hierdoor hebben sommigen zonder het te weten engelen onderdak geboden’

Gastvrijheid kost tijd en moeite. Gastvrijheid is niet iets vanzelfsprekends in onze cultuur. Wist je dat Nederlanders erom bekend staan niet zo gastvrij te zijn? Uit onderzoek blijkt dat we amper nog gasten verwelkomen in ons eigen huis, dat we regelmatig de deur niet openen bij onverwacht bezoek. En dat we liever buiten de deur afspreken. In andere landen is dat heel anders. Neem nu het land Israël, daar is het een plicht om gastvrij te zijn. In de Bijbelse tijd hadden reizigers in alle omstandigheden het recht op gastvrijheid van anderen. Jezus zegt in Mattheus 25:35: want ik had honger en jullie gaven Mij te eten, ik had dorst en jullie gaven Mij te drinken, Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij op (lees hier ook over in Romeinen 12,13; I Timoteüs 3,2; Titus 1,8 en I Petrus 4,9). 

Sta jij in je gastvrijheid wel eens stil bij engelen die aan je deur kunnen staan of God Zelf?

God als gastheer

Psalm 15 en 23:5 spreken over Gods eigen gastvrijheid. Gastvrijheid heeft Zijn hart. Dus moet het ook onderdeel van ons leven zijn/worden. Hij is als een gastheer die overvloedig aan Zijn gasten geeft, vol liefde en bewogenheid ongeacht je achtergrond (zie: Marcus 6,41-44 en Johannes 13,2-17). 

In de Bijbel behoorde gastvrijheid tot het tegemoet gaan van je gasten, hen begroeten, de voetwassing, het onderhoud, de verdediging en de begeleiding bij hun afscheid, terwijl voor de meesten van ons alleen al de deur openen moeite kost.

Deuteronomium 10,17 zegt: ‘God doet recht aan weduwen en wezen, en aan vreemdelingen bewijst Hij zijn liefde, door hun voedsel en kleding te schenken. Ook u moet de vreemdeling uw liefde bewijzen, want u bent zelf vreemdelingen geweest in Egypte.’ Voor het volk Israël was gastvrijheid heilig, want ze hadden zelf in Egypte als vreemdelingen geleefd en ervaren dat God voor hen had gezorgd. 

In Genesis 18:1-18 lezen we over de gastvrijheid van Abraham. En in 1 Koningen 17:8-16 lezen we over de gastvrijheid van de weduwe die het weinige voedsel dat ze nog heeft met Elia deelt. Lucas 10 vertelt ons het bekende verhaal over de barmhartige Samaritaan, die zijn reis onderbreekt om een gewonde man te helpen, dit kost hem tijd, moeite en geld. In Lucas 14:12-14 spreekt Jezus over de onbaatzuchtige gastheer. Dat de Bijbel vol staat met dit soort verhalen is een teken dat God zelf ook gastvrij is. Hij is een gastheer die het allerbeste aan zijn gasten wil geven.  

Gastvrijheid is naastenliefde

Bij gastvrijheid is regelmatig de vraag: ben ik op mijzelf gericht of op de ander? De liefde openbaart zich in gastvrijheid. Recent las ik een mooie quote: the heart of hospitality is when people leave your home they should feel better about themselves, not better about you. Mensen ontvangen moet niet om jou gaan, maar altijd om de ander. Zodat jouw bezoekers zich fijn en geliefd voelen in jouw huis. In een wereld waar het veelal gaat om ons eigen geluk mogen we in ons huis onze focus leggen op het geluk van de ander en in hun noden voorzien en ze liefhebben.

In ‘de weg van de barmhartigheid’ schrijft Jos Lammers: ‘De eerste vrucht van de gastvrijheid is verdraagzaamheid tegenover het anders-zijn van de anderen. Wij mogen de vreemdelingen niet als tegenstanders of als een bedreiging beschouwen, maar als medemensen, als evennaasten. Wij zullen in onze steeds groeiende multiculturele gemeenschap moeten leren elkanders belangen te behartigen, elkaar te begrijpen en te eerbiedigen. Alleen zo kan de vrede tot stand komen tot welzijn van allen.’

De gever in royale gastvrijheid wordt ook nog wel eens de ontvanger als we kijken naar Abrahams gastvrijheid in Genesis 18. 

Je schenkt veel van je tijd, je materiële mogelijkheden, je liefde, maar uiteindelijk is het onduidelijk wie het meeste ontvangt: degene aan wie je een dienst betuigt of jij die het beste van jezelf hebt gegeven? De rollen worden omgedraaid. De gever wordt ontvanger. En wat je op jouw beurt ontvangt, kan oneindig veel meer zijn dan wat je hebt geschonken. En meteen raken wij dan ook de kern van de Bijbel: God is liefde. In het betonen van Zijn onvoorwaardelijke liefde wordt de deur geopend naar het ervaren van Gods liefde, waarvoor niets onmogelijk is. In de beoefening van gastvrijheid kan God zijn liefde tonen aan zowel de gever als de ontvanger. Gastvrijheid is naastenliefde. 

Grenzen

Ook al ligt er veel rijkdom verscholen in gastvrijheid, we mogen ook onze grenzen aangeven. Grenzen aangeven maakt onze gastvrijheid oprecht. Want als het niet uitkomt, om wat voor reden dan ook, mogen we in liefde en alle eerlijkheid aangeven dat het nu niet uitkomt. 

Als jij bijvoorbeeld niet lekker in je vel zit bescherm jij daar ook je bezoeker mee. 

Als je merkt dat jouw kind of partner overprikkelt is/raakt van bezoek dan zou je er goed aan doen je gezin (je eerste prioriteit) te beschermen. Dit geldt ook voor onverwacht bezoek of iemand die te vaak komt. Het vraagt echt om een duidelijke en liefdevolle communicatie. 

Oefen gewoon even bij iemand waar jij je veilig bij voelt.. en breng het daarna in praktijk. Gastvrijheid is vooral naastenliefde als het oprecht is. Hier heb je zelf en heeft de ander uiteindelijk meer baat bij. 

Grenzen aangeven is niet gemakkelijk, maar heeft vaak te maken met jouw zelfbeeld. 

Wanneer jij nee zegt, ben je dan bang dat de ander jou niet meer leuk vindt? Dit zou geen reden moeten zijn van jouw grens. Wat de ander denkt of vindt is niet aan jou.  

Het is wel belangrijk om regelmatig naar je motivatie achter jouw grens te kijken, zodat het in balans blijft. 

Als je van nature gastvrij bent kan het ook ten koste van jezelf en je dierbaren gaan. Daarover kunnen we wat leren in Lukas 10. Eerst vinden we daar de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan, vervolgens de geschiedenis dat Martha Jezus en Zijn discipelen ontvangt en onthaalt met alles wat maar in die tijd en cultuur past. Maar wat dan gebeurt in het huis van de gastvrije Martha, maakt ons duidelijk dat gastvrijheid niet het enige is in het leven. Martha is druk bezig met Jezus en de discipelen te verzorgen, maar haar zuster Maria zit volgens haar passief te luisteren. En daar is Martha het niet mee eens. Moeten we dan Martha’s gastvrijheid veroordelen? Nee, maar wel moeten we de dingen in balans zien: op zijn tijd is het een belangrijk en op een andere tijd is het andere belangrijk. Martha was op het verkeerde moment druk met haar plicht van gastvrijheid, want Jezus was aan het woord. Jezus wilde haar tijd. M.a.w. als er geen ruimte meer is voor rust en tijd voor God en/of je gezin, dan is er ook geen ruimte om naar anderen uit te reiken. 

Omdat ik vanuit huis werk denken mensen vaak dat ze spontaan langs kunnen komen. Ik leer om te zeggen: ‘het komt nu niet uit, want ik ben aan het werk.’ En weet je, eigenlijk heeft iedereen daar begrip voor. 

Natuurlijk zijn sommige bezoekjes een noodgeval en vragen om acute aandacht en flexibiliteit. Sommige kunnen wachten of nemen genoeg met een kort praatje zonder een kop koffie. Probeer het zo goed mogelijk in te schatten door ernaar te vragen en gun jezelf dan een eerlijke reactie zonder schuldgevoel!

Zelfzorg

Zelfzorg is een bekende term in deze tijd. En natuurlijk is het belangrijk. Een lege tank moet immers gevuld worden anders kan het niet uitdelen. Dagelijkse zelfzorg betekent o.a. voor mij vroeg opstaan. Zoals ik al eerder schreef sta ik vroeg op om in de stilte allereerst bij God te zijn. Ik bid, zing en lees uit de Bijbel. God is mijn Schepper en Hij kent mij als geen ander. Als ik denk aan gastvrijheid wil ik dat mijn motivatie om iemand te ontvangen juist is. Gastvrijheid kan namelijk heel egoïstisch zijn. Je denkt misschien wat zegt ze nu? Maar zijn we niet allemaal op zoek naar geliefd zijn? Het kan mij een goed gevoel geven om iemand te ontvangen. Gastvrijheid is in de eerste plaats op de ander gericht. Kan ik dat om de een op andere reden niet geven dan ga ik te rade bij God waar dit door komt. En daar heb ik tijd met God voor nodig. Zelfzorg vraagt ook om grenzen. Elk individu is anders. Zo vult iedereen weer op een andere manier zijn tank. 

Sommigen hebben een keer per maand een weekend in een klooster nodig, anderen iedere dag een wandeling in de buitenlucht. Vul zelf maar eens in hoe jij jouw tank gevuld houdt. 

Voor mij is dit af en toe met vriendinnen afspreken, een uurtje lezen en niet teveel plannen. 

Het doet mij niet alleen goed, maar het is ook beter voor mijn gezin. En eigenlijk plukt iedereen in mijn omgeving hier de vruchten van.

Hoe ben ik gastvrij?

Je zou kunnen denken dat gastvrijheid zit in een prachtig gestyled, schoon en opgeruimd huis, maar dit hoeft geen prioriteit te zijn. Soms vraagt het om een loslaten van wat een ander vindt van jouw huis, het is tenslotte jouw huis, jouw thuis met jouw regels! Ook voor een perfectionist vraagt dit om een duidelijke communicatie of het afsluiten van plekken waar je echt niet wil dat mensen komen. Zodat jij rust houd in jouw hoofd en hart.

Wil je gastvrij zijn, maar vind je dat ook heel spannend (vooral als er vreemden komen)? Dan geef ik je graag een paar tips: 

Probeer de ander op zijn/haar gemak te stellen door iets over jezelf te vertellen of over je dag. 

Vraag wat hij/zij wil drinken. 

Zet iets lekkers op tafel. 

Als jij ook zit kan je vragen stellen als;

Waar woon je? 

Hoe gaat het met je? 

Waar werk je? 

Wat zijn je hobby’s? 

Wat vind je lekker om te eten? 

Door zelf ook te gaan zitten toon je oprechte interesse.  

Trouwens vind je ook niet dat je als man en vrouw heel anders kan denken over gastvrijheid en (vooral) de invulling hiervan? Blijf het gesprek hierover voeren. Wat is voor jullie persoonlijk gastvrij-zijn? En hoe zie je dat graag voor je? Maak hier afspraken over en gun elkaar: ruimte. Een relatie is immers geven en nemen. Je zou bijvoorbeeld rekening kunnen houden met je planning, door bijvoorbeeld bezoek te ontvangen als je partner aan het werk of weg is of wanneer je kinderen op school zijn. 

Gastvrijheid in het hier en nu

Wij kunnen nu juist zoveel betekenen voor de ander. Nu het vaccinatiepaspoort zo’n tweedeling in de samenleving bewerkstelligt en er zich echt schrijnende verhalen voordoen kan jij juist zoveel betekenen in gastvrijheid. 

Zou jij open staan voor wat God specifiek op jouw hart legt in wat je voor een ander kan betekenen? Praat er eens over met je gezin/familie/vrienden. 

Maak plannen en schrijf ideeën uit.  

Conclusie

Naar mijn idee heeft gastvrijheid veel te maken met je opvoeding, hoe je, op dit moment, in het leven staat en hoe jij je voelt. Ik heb geprobeerd om in te gaan op al jullie vragen omtrent gastvrijheid. De grote vraag aan jou, als ras-echte nederlander 😉 is misschien wel: moet ik perse gastvrij-zijn? Ik ben benieuwd wat jouw conclusie is na het lezen van deze blog! Laat je het mij weten? Ook als er nog vragen onbeantwoord zijn en jij er zelf niet uitkomt… Voel je vrij om mij een berichtje te doen!

Liefs, Priscilla